ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Тамара Дүйсенова 2022 жылы атқарылған жұмыс нәтижесі мен 2023 жылға арналған міндеттер бойынша Еңбекминінің кеңейтілген алқа отырысында Қазақстанда еңбек қатынастары қалай дамитыны туралы айтты.
Іс-шараға ҚР Премьер-Министрі Әлихан Смайылов, ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Алтай Көлгінов, сондай-ақ ҚР Парламентінің депутаттары, облыстар мен республикалық маңызы бар қалалар әкімдерінің орынбасарлары, орталық мемлекеттік органдар, Кәсіподақтар федерациясы, «Атамекен» ҰКП, халықаралық ұйымдар және ҮЕҰ өкілдері қатысты.
Тамара Дүйсенова Министрліктің әлеуметтік-еңбек саласындағы қабылданатын шаралардың тиімділігін арттыруға бағытталған 2023-2027 жылдарға арналған даму жоспарының 5 стратегиялық бағыты туралы баяндады.
««Төртінші стратегиялық бағыт дәстүрлі жұмыс форматынан жұмыспен қамтудың икемді нысандарын дамытуға көшуді көздейтін еңбек қатынастарын дамытуға қатысты болады»,», – деп хабарлады ЕХӘҚМ басшысы.
Осы бағытты іске асыру үшін тұжырымдамалық сипаттағы мынадай қадамдар қабылданатын болады.
Біріншісі – жұмыспен қамтудың икемді нысандарын заңнамалық түрде бекіту. Заңнамаға тиісті түзетулер енгізілді, ол ҚР Парламентінің қарауына жіберілді. Биыл Цифрландыру министрлігімен, Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетімен және интернет-платформа операторларымен бірлесіп, платформалық жұмыспен қамтуды тану және онда жұмыспен қамтылған азаматтарды әлеуметтік қолдау шараларын ұсыну жөніндегі пилоттық жоба іске асырылады.
Екінші қадам – жұмыс күшінің дағдыларын арттыру. Еңбекмині әлеуметтік әріптестермен бірлесіп жұмыс орнында кадрларды оқыту мәселелерін қайта қарайтын болады. Жұмыс берушілер жүргізетін оқыту сапасын бағалау мақсатында пилоттық режимде әлеуметтік әріптестермен бірлесіп айқындалған кәсіптер бойынша тәуелсіз сертификаттау жүйесі іске қосылады. «Кәсіптік біліктілік туралы» заң жобасында мемлекет, жұмыс берушілер және қызметкерлер арасындағы жұмыс күшінің дағдыларын арттыру үшін жауапкершілікті бөлу көзделген.
Үшінші қадам – жұмыс күшін үнемдеу және жұмыс істейтін халықтың еңбек жағдайының сапасын жақсарту үшін еңбек саласындағы ең төменгі стандарттарды қайта қарау. Осыған байланысты осы жылдың қаңтар айының соңына қарай Үкіметке ең төменгі жалақы мөлшерін айқындаудың негізгі тәсілдері ұсынылмақ. Бұдан басқа, 2 жыл ішінде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы 1 618 ең төменгі стандарт қайта қаралады. Өндірісте қайта қаралған ең төменгі стандарттарды апробациялау олардың дайындығына қарай кезең-кезеңмен жүргізіледі. Нәтижесінде зиянды өндірістердің сыныптары мен сақтандыру тарифтері қайта қаралатын болады.
«Төртінші қадамды іске асыру шеңберінде халықаралық тәжірибені ескере отырып, әлеуметтік әріптестердің қарауына азаматтардың зиянды еңбек жағдайларында жұмыс істеуінің барынша көп кезеңін белгілеу және сақтандыру компанияларының жұмыскерлердің еңбек жағдайларын жақсартуға қатысуы жөнінде ұсыныстар әзірленіп, шығарылады.
Мысалы, Австралия, Италия және Германия мемлекеттерінде көмір шахталарында жұмыс істеудің максималды кезеңі 15 жыл, металлургия өндірісінде 20 жыл. Әлемнің 24 елінің сақтандыру компаниялары жұмыс берушілердің кәсіптік тәуекелдерді бағалауға, қызметкерлерді оқытуға, олардың біліктілігін арттыруға және еңбек қауіпсіздігі жөніндегі стандарттарды әзірлеуге жұмсаған шығындарын өтейді. Осы тәсілдерді бізде де енгізу мүмкіндігін қарастыру ұсынылады», – деді Тамара Дүйсенова.
Бесінші қадам – бизнеске жаңа реттеуші саясат шеңберінде еңбек заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылау жүйесін қайта қарау. Бұл ретте тексеру рәсімі профилактикалық сипатта болады. Осы мақсатта биыл «Кәсіпорын профайлы» жаңа ақпараттық жүйесі іске қосылады, ол заңнаманың және компаниялардың өздері сақталуын бақылауды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
