2021 жылғы 12 наурыз күні Қазақстан Республикасы Президентінің Жолдауы немесе елдің ұзақ мерзімді кезеңге арналған даму стратегиясын қабылдау сияқты ресми хабарламалардың қатарында тұруға лайықты бірегей оқиға орын алды. «Бас келісім» деген қысқаша атаулы құқықтық актіге қол қойылды, осылайша әлеуметтік серіктестіктің үш ірі тараптары – мемлекет, кәсіподақтар және жұмыс берушілер – алдағы үш жылда жүзеге асыруға ниетті өте маңызды міндеттемелерді қабылдады. Мен Бас келісімнің мазмұнын қысқаша сипаттамайын. Міне, құжат орналастырылған сайтқа сілтеме (https://mssi.kz/2021/03/14/). Құжатқа шын мәнінде реформаторлық ниеттер енгізілгенін ғана қоса аламын.
Бас келісім жобасын өткен жылы үш республикалық кәсіподақтар бірлестіктері әзірледі, бұл да ерекше оқиға. Мен тарихты басынан аяғына дейін сипаттамайын. Бұл оқиға кәсіподақ қозғалысының тарихшылары мен біздің елімізде азаматтық қоғамның қалыптасуы үшін үлкен қызығушылық тудырады. Бірақ мен бір жайтты атап өтуім керек: әзірлеушілер Бас келісімді құрудың барлық кезеңдерінде, соның ішінде жұмыс топтарындағы талқылауларда бір болды. Кәсіподақтар еңбекшілердің құқықтарын қорғау жөніндегі жұмыста ынтымақтастықты одан әрі жалғастыруға және дамытуға ниетті.
Сонымен, жаңа Бас келісім пайда болды. Енді алда әлдеқайда күрделі міндет тұр – тараптар қабылдаған барлық міндеттемелерді жүзеге асыру. Тараптар міндет тек әлеуметтік әріптестік институтының құралдарын пайдалану арқылы шешілетінін түсінеді деп үміттенемін. Міндет Қазақстанда әлеуметтік әріптестіктің толыққанды институтының, яғни сөздің шын мәніндегі әріптестіктің жоқтығымен күрделене түседі. Мен айтар едім – серіктестік тіптен жоқ.
Кәсіподақтардың екі республикалық және төрт салалық бірлестіктері құрған «Yntymaq» үйлестіру кеңесі дереу өзіне қабылдаған міндеттемелерді жүзеге асыруға кірісті. Атап айтқанда, «Yntymaq» қатысушылары ең төменгі еңбекақы мөлшерін бағалау мақсатында тұтыну қоржынын бағалау үшін халыққа сауалнама жүргізуді іске қосты. Сондай-ақ, біз «Ең төменгі жалақыны белгілеу туралы» ХЕҰ № 131 Конвенциясын ратификациялауға және Қазақстан Республикасының еңбекақы төлеу жүйесін жетілдіруге қол жеткізуді жоспарлап отырмыз.
«Yntymaq» Бас келісімді немесе оның ережелеріне сәйкес келетін өз бастамаларын іске асыруға қатысуға, сондай-ақ қазақстандық азаматтық қоғамды қалыптастыруға қатысуға ниет білдірген барлық адамдарды ынтымақтастыққа шақырады. Бізге сайтқа жазыңыз www.mssi.kz.
М. Қажыкен – «Yntymaq» үйлестіру кеңесінің төрағасы
